در ابتدا لازم است که یک راهنمای جامع و کامل برای آشنایی با شیشه آلات آزمایشگاهی ارائه دهیم که ابزاری اساسی در علوم آزمایشگاهی است این ابزارهای حیاتی نقش بسیار مهمی در صحت و دقت نتایج آزمایشات ایفا می کنند. در ادامه، به انواع، روش های استفاده، کاربردها، و خصوصیات این شیشه آلات خواهیم پرداخت.
انواع شیشه آلات آزمایشگاه
انواع اصلی شیشه آلات آزمایشگاهی از نظر جنس شیشه به شرح زیر هستند :
- شیشه بوروسیلیکات (Borosilicate Glass):
- روش استفاده: برای آزمایشات شیمیایی، تجربیات حرارتی، و نگهداری مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.
- کاربرد: مناسب برای تحقیقات آزمایشگاهی با شرایط حرارتی و شیمیایی دقیق.
- شیشه کوارتز (Quartz Glass):
- روش استفاده: برای آزمایشات فیزیکی و شیمیایی با دماها و فشارهای بالا به کار می رود.
- کاربرد: مناسب برای مطالعات سخت ترین شرایط آزمایشگاهی و اندازه گیری های دقیق در فیزیک و شیمی.
- شیشه سیلیکا (Silica Glass):
- روش استفاده: برای تحقیقات فیزیکی و اپتیکی با تحمل دمای بسیار بالا استفاده می شود.
- کاربرد: مناسب برای لیزرها، عدسی های نوری و سایر کاربردهای اپتیکی.
- شیشه اکتینیک (Actinic Glass):
- روش استفاده: برای محافظت از مواد آزمایشی در برابر نور UV و نورهای اکتینیک مورد استفاده قرار می گیرد.
- کاربرد: مناسب برای آزمایشاتی که حساس به نور UV هستند.
- شیشه سودا-لایم (Soda Lime Glass):
- روش استفاده: برای آزمایشات معمولی و نگهداری مواد شیمیایی غیرحساس به تغییرات دما و شرایط شیمیایی.
- کاربرد: مناسب برای آزمایشات عمومی و استفاده های روزمره آزمایشگاه.
- شیشه فریتی (Fritted Glass):
- روش استفاده: برای جداسازی جامدات از مواد مایع مورد استفاده قرار می گیرد.
- کاربرد: مناسب برای فیلتراسیون و تصفیه نمونه های آزمایشی.
- شیشه سیلانیزه (Silanized Glass):
- روش استفاده: برای جلوگیری از جذب مواد به سطح شیشه و کاهش تبادل مواد با شیشه استفاده می شود.
- کاربرد: مناسب برای تجربیات حساس به تبادل مواد با سطح شیشه.
سایت های فروش ظروف شیشه ای آزمایشگاه
دو تا از بهترین فروشگاه های ظروف آزمایشگاهی در ایران به شرح زیر هستند :
- شرکت بهار تجهیز که از سال 1373 در حوزه وارادات و تامین انواع شیشه های آزمایشگاهی در انواع مختلف فعالیت می کند
- شرکت تماد کالا که یک فروشگاه اینترنتی در زمینه تامین انواع ظروف و مواد شیمیایی و اقلام مصرفی ازمایشگاهی است
ویژگی ها و خواص ظروف شیشه ای آزمایشگاهی
- مقاومت در برابر تغییرات دما و شیمیایی.
- شفافیت و قابلیت مشاهده دقیق نمونه ها.
- مقاومت در برابر خوردگی و خراش.
- دقت در اندازه گیری و تحلیل نمونه ها.
- توانایی تحمل به شرایط آزمایشات خاص.
بهترین مارک های شیشه آلات آزمایشگاهی
- پیرکس انگلستان (Pyrex England):
- مشهور به مقاومت در برابر حرارت و شیمیایی.
- تولیدات با کیفیت و استاندارد بالا.
- شات دوران آلمان (Schott Duran Germany):
- شناخته شده به عنوان یکی از بهترین تولیدکنندگان شیشه آزمایشگاهی در جهان.
- دارای تنوع و کیفیت فوق العاده در محصولات.
- تی جی آی آلمان (TGI Germany):
- معتبر و با تاریخچه ای پرافتخار در تولید شیشه آزمایشگاه.
- تضمین کیفیت و دقت در تولید.
- وُلاک انگلستان (Volac England):
- تخصص در تولید انواع شیشه آلات آزمایشگاه با استفاده از تکنولوژی مدرن.
- توجه به نوآوری و عملکرد بهینه.
- کوئیک فیت انگلستان (QuickFit England):
- معروف به دقت بالا در تولید انواع شیشه آزمایشگاه
- استفاده از مواد با کیفیت برتر
نکات مهم در خرید و انتخاب شیشه آلات آزمایشگاهی
- منشأ و مارک:
- انتخاب محصولات از مارک های معروف و معتبر با تاریخچه قابل اطمینان.
- جنس شیشه:
- بررسی نوع شیشه مورد استفاده، از جمله بوروسیلیکات یا کوارتز، بسته به نیازهای آزمایشات.
- مقاومت در برابر حرارت و شیمیایی:
- اطمینان از مقاومت شیشه در برابر دما و مواد شیمیایی مورد استفاده.
- دقت تولید:
- بررسی دقت و کیفیت تولید شیشه آلات، از جمله ضخامت و توازن در ساخت.
- گارانتی و خدمات پس از فروش:
- بررسی شرایط گارانتی و امکانات خدمات پس از فروش ارائه شده توسط تولیدکننده.
پرکاربردترین شیشه های آزمایشگاهی حرارتی و کاربرد
- ارلن (Erlenmeyer Flask):
- کاربرد: مخلوط کردن و نگهداری مواد.
- حرارتی: بله
- بشر (Beaker):
- کاربرد: اندازه گیری حجم و مخلوط کردن.
- حرارتی: بله
- بالن ته گرد (Round Bottom Flask):
- کاربرد: تجربیات شیمیایی و انجام واکنش های شیمیایی.
- حرارتی: بله
- بالن ته صاف (Flat Bottom Flask):
- کاربرد: نگهداری و انجام آزمایشات شیمیایی.
- حرارتی: بله
- بالن کجلدال (Distillation Flask):
- کاربرد: تقطیر و تصفیه مواد.
- حرارتی: بله
- قیف شیشه ای (Glass Funnel):
- کاربرد: انتقال مواد مایع به شیشه آلات دیگر.
- حرارتی: خیر
انواع ظروف شیشه ای آزمایشگاهی بر اساس دقت و کاربرد
- کلاس A:
- دقت: بالاترین دقت در تولید شیشه آزمایشگاه.
- روش استفاده: برای اندازه گیری های دقیق حجم، تحلیل های دقیق، و تجربیات حساس.
- کاربرد: در آزمایشاتی که نیاز به دقت بالا و اطمینان در اندازه گیری دارند.
- ویژگی ها و خواص: دقت بالا، مقاومت شیمیایی و حرارتی، کیفیت بالا.
- کلاس AS:
- دقت: متوسط در دقت تولید.
- روش استفاده: برای آزمایشات کلی غیردقیق و استفاده های عمومی.
- کاربرد: در آزمایشات روزمره که دقت مطلوب ولی حداقلی نیاز است.
- ویژگی ها و خواص: مناسب برای استفاده های عمومی، مقاومت متوسط.
- کلاس B:
- دقت: پایین ترین دقت در تولید شیشه آلات.
- روش استفاده: برای آزمایشات عمومی و اندازه گیری های خام.
- کاربرد: در آزمایشاتی که دقت زیاد لازم نیست و اندازه گیری تقریبی کافی است.
- ویژگی ها و خواص: مناسب برای استفاده های کلی، قیمت اقتصادی.
نکات مهم در انتخاب شیشه آلات بر اساس دقت
- نوع آزمایش:
- بررسی نیازهای دقت در اندازه گیری بسته به نوع آزمایش انجام شده.
- مقدار مالیات:
- در آزمایشات دقیق، استفاده از شیشه آلات کلاس A توصیه می شود.
- هزینه و موجودی:
- در صورت نیاز به تعداد زیاد از شیشه آلات، انتخاب کلاس B ممکن است مقرون به صرفه تر باشد.
- استفاده مداوم یا یکبار مصرف:
- برای آزمایشات مداوم، توصیه می شود از شیشه آلات با دقت بالا استفاده شود.
- نظافت و تعویض:
- شیشه آلات دقیق بازه زمانی مشخصی برای نظافت و تعویض نیاز دارند.
خصوصیات مشترک:
- مقاومت شیمیایی و حرارتی.
- توانایی تحمل به شرایط آزمایشات خاص.
- مطابقت با استانداردها و تاییدیه های کیفیت.
پرکاربردترین شیشه آلات آزمایشگاه حجم سنجی
- بالن ژوژه (Volumetric Flask):
- کاربرد: برای اندازه گیری حجم دقیق مایعات.
- ویژگی ها و خواص: یقیت پذیری دقیق حجم، دارای گردنی برای تسهیل در تخلیه مایعات.
- پیپت (Pipette):
- کاربرد: برای انتقال دقیق حجم مایعات از یک محل به محل دیگر.
- ویژگی ها و خواص: دقت بالا در اندازه گیری حجم، انواع مختلف بر اساس نیاز.
- بورت (Burette):
- کاربرد: برای افزودن مایعات به مایعات دیگر با دقت.
- ویژگی ها و خواص: قابل تنظیم برای افزودن دقیق حجم، دارای مقیاس های دقیق.
- استوانه مدرج (Graduated Cylinder):
- کاربرد: برای اندازه گیری تقریبی حجم مایعات.
- ویژگی ها و خواص: مقیاس های حجمی دقیق، مناسب برای اندازه گیری های خام.
پرکاربردترین شیشه آلات آزمایشگاه عمومی
- دسیکاتور (Desiccator):
- کاربرد: برای نگهداری مواد حساس به رطوبت.
- ویژگی ها و خواص: قابلیت حفظ وضعیت خشک محیط، مجهز به درب شیشه ای.
- داکنتور (Decanter):
- کاربرد: برای جدا کردن تمیز اجزا مایع از رسوبات.
- ویژگی ها و خواص: دهانه ای وسیع برای راحتی در تخلیه مایع.
- شیشه ساعت (Watch Glass):
- کاربرد: برای نگهداری و انتقال مواد به صورت موقت.
- ویژگی ها و خواص: سطح صاف، قابل استفاده به عنوان سرپوش برای تجربیات.
- تیوب شیشه ای نمونه برداری گاز (Gas Sampling Tube):
- کاربرد: برای نمونه برداری گازها به منظور آزمایش های شیمیایی.
- ویژگی ها و خواص: مقاومت در برابر تاثیر گازها، دهانه ی استاندارد.
- شیشه گازشور (Gas Washing Bottle):
- کاربرد: برای شستشو و اشباع کردن گازها با مایع.
- ویژگی ها و خواص: دارای لوله مخصوص شستشو، قابلیت اتصال به سیستم های گازی.
- همزن شیشه ای (Stirring Rod):
- کاربرد: برای مخلوط کردن مواد مایع در آزمایشات.
- ویژگی ها و خواص: شافت استوانه ای با سطح صاف، دارای قابلیت استفاده با دستگاه های همزن.
- لام میکروسکوپ (Microscope Slide):
- کاربرد: برای نگهداری نمونه های زیر میکروسکوپی.
- ویژگی ها و خواص: سطح صاف و شفاف، قابل استفاده در انجام مطالعات میکروسکوپی.
- لامل میکروسکوپ (Microscope Cover Glass):
- کاربرد: برای محافظت از نمونه های زیر میکروسکوپی.
- ویژگی ها و خواص: نازک و شفاف، محافظت از نمونه ها در مطالعات میکروسکوپی.
روش ساخت شیشه آزمایشگاهی
- آماده سازی مواد اولیه:
- استفاده از مواد معدنی مانند شن، سود، کلسیم کربنات، و نمک ها.
- افزودن مواد شیمیایی مانند سدیم کربنات یا کلسیم کربنات برای تعداد دیگری از ویژگی ها.
- آمیختن مواد:
- مواد اولیه با دقت آمیخته و به یک مخلوط همگن تبدیل می شوند.
- حرارت دادن مخلوط به دماهای بسیار بالا تا به حالت مذاب درآید.
- شکل دهی و تبدیل به شیشه:
- مذاب شده ی مواد را به شکل های مورد نظر می دهند، مانند لوله، بطری، بلندر، و غیره.
- این مرحله شامل فرآیندهای نظیر فرم دهی و ریخته گری می شود.
- سرد شدن و تنظیم شدن شیشه:
- محصولات شیشه ای تا حدی سرد می شوند تا شکل نهایی به خوبی تثبیت شود.
- تنظیم دما و سرعت خنک شدن مواد بر تخصص تولیدکننده بستگی دارد.
- آتش دهی نهایی:
- شیشه ها در دمای کمتر مجدداً داغ می شوند تا هر گونه احتمالی از جمله حباب های هوا یا ناخالصی ها از مواد حذف شوند.
- تست کیفیت:
- شیشه های تولید شده تحت آزمایش های مختلف قرار گرفته و به کنترل کیفیت تحت عنوان ویژگی های مختلف مانند شفافیت، مقاومت شیمیایی و حرارتی، و دقت اندازه گیری تحت آزمون ها می شوند.
دستگاه های لازم در ساخت و تولید شیشه آزمایشگاهی
- کوره های حرارتی:
- برای آهک سازی و حرارت دهی مواد شیشه در دماهای بسیار بالا.
- ماشین های فرآوری شیشه:
- از جمله ماشین های ریخته گری، فرم دهی، و سایر وسایل لازم برای شکل دهی شیشه.
- فرآیندهای خنک کننده:
- برای کنترل دما و سرعت خنک شدن محصولات شیشه آلات.
- ماشین های آزمایشگاهی:
- برای انجام آزمایش های کیفیتی بر روی شیشه آلات تولیدی.
- وسایل ایمنی:
- از جمله کلاه، عینک، دستکش، و لباس های محافظ برای ایمنی کارگران در فرآیند تولید.